Lichlach—met dat woord begint één van onze studenten vanmiddag een Facebookbericht, maar helaas ken ik het niet en staat het ook niet in het woordenboek. Gelukkig loop ik de student even later tegen het lijf en legt hij het me uit. Hij wijst op een houten kozijnpost en zegt: kijk, als daar een spijker stevig vast in zit en je wilt hem er toch uit hebben, dan moet je hem loswrikken. In de volksmond zeggen we dan: lichlach. Nu begrijp ik zijn hele zin op Facebook: “Wrik met mij, mijn vriend, dan kunnen we ons van hem ontdoen (of: hem van de troon stoten).” Het gelichlach van deze student zelf blijft overigens beperkt tot Facebookberichtjes, want zijn familie in Opper-Egypte heeft hem nadrukkelijk geïnstrueerd dat hij zijn leven niet mag riskeren door naar de demonstraties te gaan: veiligheid voor alles.
De nachtwaker van ons seminarie kan natuurlijk evenmin naar de demonstraties gaan, maar hij heeft een creatieve oplossing gevonden en een vlag voor het portiershuisje geplaatst. Zo hebben we een minidemonstratietje op eigen terrein. Hij vertelt me dat mijn Egyptische collegadocenten en de schoonmakers en keukenmedewerkers wel vrijwel allemaal de straat op zijn gegaan of er nog steeds zijn. Ik kan me van de afgelopen tweeëneenhalf jaar geen demonstratie herinneren waarbij de bereidheid tot deelname vanuit ons seminarie zo groot was. Het heeft wellicht te maken met de denkomslag die onze rector gisteren beschreef:
In het verleden oefenden voorgaande regimes druk uit op de kerk om hen te steunen door de christenen in toom te houden en hen op te roepen zittende regimes niet te weerstaan. Op de lange termijn minimaliseerde dit de actieve rol van de christenen en scheidde het hen af van de rest van de samenleving en maakte het hen onmogelijk onafhankelijk te handelen als volledig volwaardige burgers volgens wat zij zelf als gepast zagen.
Nu hebben wij onze les geleerd en weigeren we een werktuig te zijn in de hand van welk regime dan ook. Wij geloven dat christenen volle burgers zijn die het volle recht hebben zichzelf vreedzaam uit te drukken op de manier waarop zij willen. Echter wij roepen christenen en moslims op om, wanneer zij demonstreren, alle vormen van geweld of vernieling te vermijden.
Wij zien ook dat religieuze instituties hun morele en profetische verantwoordelijkheid niet van zich af mogen schuiven wat betreft het aan de kaak stellen van misstanden en corruptie. De eenvoudige eisen van de Egyptenaren waarvoor zij ruim twee jaar geleden een revolutie begonnen en nu in opstand komen zijn redelijk, wettig en logisch. Zij verdienen de steun van een ieder en van alle burgerlijke en maatschappelijke instituties, inclusief de religieuze.
Deze vergrote demonstratiesbereid lijkt ook het landelijke beeld te zijn: het woord miljoneya (miljoenenmenigte) is de afgelopen jaren vaak in de mond genomen, zelfs als er maar tienduizend man bijeenwas, maar wie de beelden uit de verschillende steden nu overziet (zie bijvoorbeeld deze fotocollage), krijgt de indruk dat er daadwerkelijk miljoenen mannen en vrouwen op de been zijn, naar men zegt zelfs meer dan toen Mubarak aftrad.
Hoewel er enkele berichten zijn over verkrachtingen en doden is het algemene beeld toch juist dat van een vreedzaam verloop. Alleen bij het hoofdkwartier van de moslimbroederschap in Moqattam lijkt echt gevochten te worden en brand te worden gestookt. Ik moet even aan mijn docent Arabisch denken. Ik weet niet of hij nu in het hoofdkwartier is, maar voor hem zal dit in elk geval geen feestdag zijn. Ik hoop en bid dat ook hij en de zijnen vandaag veilig zijn.
Zelf ben ik volgens voornemen en afspraak vanmiddag binnen gebleven en heb ik vanavond bij buitenlandse collega’s gegeten die twee verdiepingen boven mij wonen. Maar in de loop van de avond zeggen de nachtwaker en een Egyptische collega dat ik gerust even een blokje om kan lopen in de wijk. Het is niet meer zo rustig als rond het middaguur. Het aantal voertuigen is niet al te groot, maar de auto’s en brommers die voorbijkomen toeteren luid. Jongelui staan te wachten op transport . Een vol minibusje stopt toch en vier jongens stappen op de achterbumper om zo toch mee te kunnen, op naar de demonstraties, die nog wel tot diep deze Arabische zomernacht door zullen gaan.
Voor mij is het nu tijd naar bed te gaan. Ik wil ieder bedanken die deze blog met belangstelling volgt. Niet eerder kreeg ik zoveel blogbezoekers als deze dag. Vooral het bericht Ik zal je missen blijkt blijkens tal van reacties op Facebook bij menigeen een snaar te hebben geraakt. Van verschillende predikanten in Nederland heb ik gehoord dat ze vandaag voorbede hebben gedaan voor Egypte en namens de Egyptische christenen wil ik hen hiervoor bedanken, net als ieder ander die op wat voor wijze dan ook meeleeft. Vandaag krijgt ongetwijfeld een vervolg, maar wat morgen brengen zal, zullen we morgen zien.
PS: Op Facebook kwam ik onderstaand kunstwerkje tegen. Helaas ben ik de bron kwijt.
¸.¤*¨¨*¤.¸¸…¸.¤\
\¸. EGYPT … ,.,\
.\¸.¤*¨¨*¤.¸¸.¸.¤*
..\
…\
☻/
/▌
/ \
